ACNES (Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome)

Wat is ACNES?

Het Anterior Cutaneous Nerve Entrapment Syndrome, kortweg ACNES, wordt gekenmerkt door pijnklachten in de buikwand. De oorzaak hiervan is een beknelling van fijne zenuwtakjes. Deze lopen tussen de buikspieren door naar de buikwand en zorgen voor de bezenuwing van de huid van de buik. Bij een beknelling van deze takjes ontstaan pijnklachten in een bepaalde regio van de buikwand. De symptomen kunnen variëren van occasionele pijnklachten tot heel hevige pijn.
Bij buikklachten wordt terecht meestal eerst gedacht aan een probleem met organen zoals de maag, darm of appendix. Hierdoor duurt het vaak lang vooraleer een correcte diagnose kan gesteld worden.

De intensiteit van de klachten verschilt van persoon tot persoon. De pijn situeert zich het vaakst in de rechter- of linker onderbuik. Maar de klachten kunnen ook in andere delen van de buikwand ontstaan.
De pijn aan de buik is meestal op één specifieke plaats aan te duiden, vaak zelfs met één vinger. De klachten worden vaak uitgelokt door inspanningen waarbij de buikspieren worden opgespannen, zoals sporten, bukken of overeind komen. Op de pijnlijke plaats kan de huid gevoelig of voos aanvoelen. Soms nemen de klachten toe vlak vóór een toiletbezoek door een volle blaas of volle darmen.

Hoe ontstaat ACNES?

Vaak ontstaat ACNES spontaan. In andere gevallen is er een aanwijsbare oorzaak voor de beknelling, bijvoorbeeld na een operatie aan de buik (bijvoorbeeld een kijkoperatie of keizersnede).
Ook kan ACNES ontstaan door een verhoogde druk op de buikwand bij een zwangerschap of bevalling.
Een andere oorzaak is intensief trainen van buikspieren.
Verder is er een verband tussen ACNES en het prikkelbare darmsyndroom (PDS) waarbij sommige mensen een combinatie hebben van beide. Bij mensen die PDS hebben, wordt soms niet verder gezocht naar andere oorzaken van de pijnklachten. Symptomen die passen bij ACNES worden daardoor niet altijd opgemerkt en behandeld.

Welke behandeling is mogelijk?

Het is meestal de maag-darmspecialist die een patiënt naar het pijncentrum doorstuurt met een vermoeden van ACNES. Hier wordt dan de diagnose gesteld.
In eerste instantie wordt hiervoor een infiltratie in de buikwand uitgevoerd. De positie van de naald wordt gecontroleerd met echografie (echogeleide infiltratie). Deze infiltratie heeft zowel een diagnostische als therapeutische functie. Een verdere behandeling hangt af van het resultaat hiervan.

Als er geen pijnstillend effect is (zelfs niet kortdurend) kan ACNES worden uitgesloten. Als de pijnklachten na een eerste infiltratie volledig wegblijven, is geen verdere behandeling nodig.
Als er een goed maar kortdurend of onvolledig effect is, worden verdere behandelingen besproken. Dit kan een tweede infiltratie zijn of een gepulseerde radiofrequente behandeling aan het zenuwtakje, al dan niet in combinatie met pijnmedicatie.

Bij een echogeleide infiltratie wordt met een fijn naaldje medicatie ingespoten. De medicatie is een combinatie van een plaatselijk verdovend middel en een sterke ontstekingsremmer (corticosteroïd).

Bij een gepulseerde radiofrequente behandeling (prf) wordt geen medicatie ingespoten, maar worden de zenuwtjes stilgelegd door middel van kleine elektrische, gepulseerde stroomstootjes.
Tijdens deze procedure kan u wat tintelingen of zelfs een prikkend gevoel hebben in het pijnlijke gebied. Het effect van deze behandeling duurt over het algemeen veel langer, maar kan pas definitief geëvalueerd worden na een zestal weken.

Hoe verloopt de behandeling?

Echogeleide infiltratie

Tijdens de behandeling ligt u op uw rug.
Vooraf krijgt u een infuus
Soms wordt er een lichte verdoving (roesje) toegediend.
De te behandelen regio op uw buik wordt ontsmet
om infectie te voorkomen, eventueel wordt de huid verdoofd.
Met behulp van echografie wordt de naald correct gepositioneerd. Daarna wordt het pijnstillend mengsel ingespoten.
De behandeling zelf duurt ongeveer 10 minuten. U wordt daarna nog ongeveer 30 minuten geobserveerd.
Het effect van de infiltratie wordt beoordeeld door de pijnarts.
Na toestemming van de pijnarts kan u het ziekenhuis verlaten.

Gepulseerde radiofrequente behandeling

Vooraf krijgt u een infuus.
Tijdens de behandeling ligt u op uw rug.
Soms wordt er een lichte verdoving (roesje) toegediend.
De te behandelen regio op uw buik wordt ontsmet
om infectie te voorkomen, eventueel wordt de huid verdoofd.
Met behulp van echografie wordt de naald correct gepositioneerd.
Om te bepalen of de naaldtip goed zit, wordt de zenuw gestimuleerd met zwakke stroomstootjes. Daarna wordt de zenuw verdoofd en behandeld met gepulseerde stroomstootjes.
De behandeling zelf duur ongeveer 20 minuten. U wordt daarna nog ongeveer 30 minuten geobserveerd.
Het effect van de infiltratie wordt beoordeeld door de pijnarts.
Na toestemming van de pijnarts kan u het ziekenhuis verlaten.

Nevenwerkingen en verwikkelingen

Hoewel de techniek en de producten erg veilig zijn, zijn er toch enkele nevenwerkingen en verwikkelingen beschreven:

Tijdelijke pijn op de insteekplaats is niet ongebruikelijk en dus niet verontrustend.
Na de infiltratie kunnen uw bloeddruk en polsslag tijdelijk dalen: dit is te wijten aan de plaatselijke verdoving. Ook tijdelijke duizeligheid is beschreven. Daarom wordt u na de procedure nog een tijdje geobserveerd.
De eerste dagen na de infiltratie kan er eveneens tijdelijk napijn optreden in het behandelde gebied. U kunt hiervoor pijnstillers innemen.
Andere tijdelijke nevenwerkingen van het corticosteroïd kunnen zijn: gewichtstoename, spierzwakte, rood gelaat, ontregeling van het bloedsuikergehalte, effect op het bot (botontkalking/osteoporose).
Deze nevenwerkingen treden over het algemeen pas op indien er verschillende infiltraties na elkaar plaatsvinden.
Allergische reacties op latex, ontsmetting, of toegediende producten zijn steeds mogelijk. Vermeld steeds aan de verpleegkundige of arts of u gekende allergieën hebt.
Ernstige verwikkelingen zoals bloedingen, infectie en zenuwbeschadiging zijn mogelijk, maar gelukkig erg zeldzaam.

Bijzondere aandachtspunten en voorzorgsmaatregelen

Houd er rekening mee dat u de dag van de infiltratie geen voertuigen mag besturen of machines mag bedienen. U moet zeker een begeleider (chauffeur) voorzien. Indien dat niet het geval is, zal de behandeling uitgesteld worden.
Indien u ’s morgens komt, moet u nuchter zijn vanaf middernacht. Uw normale ochtendmedicatie mag u innemen met een slokje water. Uitzondering: medicatie voor diabetes en bepaalde bloedverdunners mag u niet innemen.
Indien de infiltratie gepland is in de namiddag, mag u een licht ontbijt nemen tot 8.00u.
Indien u diabetes (suikerziekte) hebt en behandeld wordt met insuline, kan het corticosteroïd een tijdelijke verhoging van het suikergehalte in uw bloed veroorzaken.
Indien er een mogelijkheid bestaat dat u zwanger bent, wordt de infiltratie best niet uitgevoerd.
Het is aangewezen om bepaalde bloedverdunnende geneesmiddelen op voorhand te stoppen. Dit bespreken we met u tijdens de raadpleging vooraf.
Indien u een infectie doormaakt (bv. keelontsteking, tandabces, luchtweginfectie, maag- of darminfectie, blaasinfectie, lokale infectie in de regio waar de infiltratie uitgevoerd wordt, behandeling met een antibioticum,…) kan het nodig zijn om de infiltratie uit te stellen.

Kostprijs

Alle pijnartsen van het pijncentrum zijn volledig geconventioneerd. Dit wil zeggen dat we de officiële tarieven aanrekenen, zoals ze voorzien zijn door het RIZIV. We rekenen geen ereloonsupplementen aan.

Deze behandeling heeft een therapeutisch karakter en wordt dus vrijgesteld van BTW.

Tot slot

Na de infiltratie stuurt de pijnarts een (elektronisch) verslag van de procedure door naar uw huisarts en eventueel naar de verwijzende arts-specialist.

Mochten er zich na de behandeling problemen voordoen, dan verwittigt u best uw huisarts. Dat is de aangewezen persoon om uw vragen te beantwoorden of u eventueel door te verwijzen.

Praktische info

De behandeling vindt plaats op onze campus in Dendermonde, Kroonveldlaan 50.

Wij raden u aan om ruim op tijd te komen,
30 minuten vóór het tijdstip van de afspraak.
Breng steeds uw elektronische identiteitskaart mee.
Vermeld vooraf aan arts of verpleegkundigen of bepaalde documenten moeten ingevuld worden (bv. sociaal verlof, brief adviseur, documenten hospitalisatieverzekering,…).

Voor vragen, opmerkingen of annulatie kan u terecht bij het pijnsecretariaat, maandag t.e.m. vrijdag tussen 8.00 en 17.00 uur, op het nummer 052 25 22 58 of bij de medewerkers van het afsprakenbureau, op het nummer 052 25 25 05.